ارائه الگوی اکتساب درونزای فناوری در صنعت هسته‌ای: مطالعه‌ای پدیدار شناسانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

صنعت هسته‌ای از مهم‌ترین صنایع هر کشور است. پیشرفت آن، پیشرفت صنایع دیگر را به همراه دارد. اکتساب برون‌مدار فناوری هسته‌ای به‌دلیل تحریم‌های کشورهای دارنده، همواره با چالش روبه‌رو بوده است. لذا هدف از این تحقیق دست‌یابی به الگویی از اکتساب درون‌زای فناوری در صنعت هسته‌ای کشور می‌باشد. این مطالعه با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام گردید. جامعه مورد مطالعه، افراد خبره و صاحب‌نظر در یکی از صنایع تابعه سازمان انرژی اتمی بوده و با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته و عمیق استفاده شده‌است. روش تحلیل داده‌ها، تحلیل محتوای استقرایی و با کمک نرم‌افزار ATLAS.ti انجام گردید. برای حصول اطمینان از روایی داده‌های پژوهش، از دو روش بازبینی توسط مشارکت‌کنندگان در پژوهش و بازبینی توسط همکاران استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که الگوی اکتساب درون‌زای فناوری در صنعت هسته‌ای را می‌توان در ۶ مقوله اصلی تعریف کرد: مدیریت آینده‌نگاری راهبردی هسته‌ای، ساختار منعطف و سازمان‌دهی تیم‌های خلاق، ترویج فرهنگ مدیریت جهادی، فضای برانگیزاننده نیروی متخصص، پیوند عمیق دانشگاه و صنعت، همچنین بین‌المللی‌سازی صنعت بومی هسته‌ای

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a Pattern of Technology Endogenous Acquisition in the Nuclear Industry: Phenomenological Study

نویسندگان [English]

  • Amir Hosein Farhadi 1
  • Aboalghasem Sarabadani 2
1 PhD candidate of Technology Management, Faculty of Management, Islamic Azad University Central Tehran Branch, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The nuclear industry is one of the most important industries in any country, and the development of this industry will lead to the development of other industries. The external acquisition of nuclear technology has always been challenged by sanctions on host countries. Therefore, the purpose of this study is to achieve the pattern of endogenous technology acquisition in the country's nuclear industry. This study has been done qualitatively and with a phenomenological strategy. To collect data from semi-structured interview method and in-depth analysis of them by inductive content analysis did with ATLAS.ti software. The study population was selected experts in one of the industries affiliated to the aeoi. To ensure the validity of the research data, two methods of review by research participants and review by colleagues were used. The findings showed that the pattern of endogenous technology acquisition in the nuclear industry can be defined in 6 main categories, which are: nuclear strategic foresight management, Flexible structure and organization of creative teams, Promoting the culture of jihadi management, the motivating atmosphere of the expert force, Deep connection between university and industry, Also the internationalization of the nuclear indigenous industry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Technology Acquisition Pattern"
  • " Endogenous Technology Acquisition"
  • " Nuclear Industry"
  • "Phenomenology"
اثنی عشری، امین؛ قیدر خلجانی، جعفر؛ کریمی گوارشکی، محمدحسین. (1399). سه گانه قابلیت، عدم قطعیت و پیچیدگی در پروژه­های توسعه محصولات و سامانه­های پیچیده. مدیریت نوآوری، سال نهم، شماره 1، صص 99-59.
آراستی، محمدرضا، مدرس یزدی، محمد، دلاوری، مهدی(1387). "ارایه مدلی جامع برای انتخاب روش مناسب انتقال فناوری"، مجله علمی و پژوهشی شریف، دوره 24، شماره 43، صص 153-145.
اسدی‌فرد، رضا (1398). "سیاست‌های حمایت از شبکه‌سازی با هدف توسعه علم و فناوری"، سیاست علم و فناوری، سال دوازدهم، شماره 2، صص 346-333.
امامی سیگارودی، عبدالحسین؛ دهقان نیری، ناهید؛ رهنورد، زهرا؛ نوری سعید، علی. (1391). "روش‌شناسی تحقیق کیفی: پدیدارشناسی "، پرستاری و مامایی جامع‌نگر. دوره 22 شماره 2، صص 56-63.
باقری، ابوالفضل. "رساله دکتری مدل انتقال دانش و تکنولوژی‌های پیشرفته میان دانشگاه و صنعت در ایران"، دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی، 1390.
جمالی پاقلعه، مرتضی؛ شفیع‌زاده، احسان. (1391)." رویکرد تحلیلی مقایسه‌ای به تحقیق و توسعه، در ایران و چند کشور پیشرفته"، پارک‌ها و مراکز رشد، سال هشتم، شماره 23. صص34-31.
حبیب‌زاده، الناز. انصاری، رضا. اسماعیلیان، مجید (1395). "شناسایی و اولویت‌بندی عوامل درون‌سازمانی تأثیرگذار بر یادگیری تکنولوژیک مورد مطالعه: شرکت فولاد مبارکه"، مدیریت توسعه فناوری، دوره               سوم، شماره 4، صص 42-9.
خلیل، طارق. ترجمه اعرابی، سید محمد، ایزدی، داوود (1395). مدیریت تکنولوژی؛ رمز موفقیت در رقابت و خلق ثروت. انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رحیمی خویگانی، فهیمه. "پایان‌نامه بررسی پیشینه تلاش ایران برای دست‌یابی به فناوری هسته‌ای"، کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، 1392.
رضائیان، علی. (1393). انتظار عدالت و عدالت در سازمان(مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته). انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
سپهوند، رضا. ساعدی، عبدالله. شریعت‌نژاد، علی (1398)."تحلیل اثر فرهنگ بوروکراتیک بر تنبلی سازمانی با نقش میانجی بدبینی سازمانی". مدیریت فرهنگ سازمانی. دوره 17، شماره 4، صص 567-549.
سرآبادانی، ابوالقاسم؛ طباطباییان، سیدحبیب‌اله؛ میرمعزی، سیدحسین؛ امیری، مقصود، (1395). "ارتقای کیفیت سیاست‌گذاری در علم و فناوری با رویکرد اسلامی ایرانی: یک مطالعه کیفی"، پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، دوره 1، شماره 1، صص 188-167.
سلامی، رضا (1377). " سیاست‌های انتقال بین‌المللی تکنولوژی و توسعه صنعتی کشورهای در حال توسعه"، دانشگاه امام صادق، شماره 5، صص 77-45.
ﺳﻠﯿﻤﯽ، ﺟﻠﯿﻞ (1392). " تاﺛﯿﺮ ﺗﺤﺮﯾﻢ‌ﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوری در اﯾﺮان". ﺳﻮﻣﯿﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻫﻔﺘﻤﯿﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻨﺎوری.
سلیمی، محمدرضا؛ شرفی، روح‌انگیز (1394). "بررسی ساختار و ابعاد روشِ تحقیقِ کیفیِ پدیدارشناسی"، کنفرانس بینالمللی علوم انسانی، روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران.
صفدری رنجبر، مصطفی؛ قیدرخلجانی، جعفر؛ طهماسبی، سیامک و توکلی، غلامرضا. (1395). "قابلیت‌های کلیدی برای نوآوری و توسعه محصولات و سامانه‌های پیچیده دفاعی"، مدیریت توسعه فناوری، سال چهارم، شماره 2، صص 158-133.
صمدی مقدم، یحیی؛ هاشم‌زاده خوراسگانی، غلامرضا؛ رادفر، رضا؛ منطقی، منوچهر. (1396). "بررسی اهمیت عوامل توانمندی مراکز تحقیق و توسعه بر روش‌های انتقال تکنولوژی در سرمایه‌گذاری (مطالعه موردی: صنایع خودروسازی ایران)"، دانش سرمایه‌گذاری، سال ششم، شماره بیست‌ودوم، صص 112-101.
طالاری، محمد؛ بیننده، آمنه. (1399). "بررسی سیر تطور هم‌رقابتی و ارائه مدل جامع راهبرد هم‌رقابتی در شرایط تحریم"، بهبود مدیریت، دوره 14، شماره 1، صص 126-95.
قاضی‌نوری، سیدسپهر. (1393). کتاب مقدمه‌ای‌بر سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
کاظم زاده، علی، منطقی، منوچهر، طلوعی اشلقی، عباس، جدی، جهانگیر (1399). "شناسایی و مدلسازی شاخص­های مؤثر در طراحی فرایند توسعه محصولات پیچیده هوافضایی"، مدیریت نوآوری، سال نهم، شماره 3، صص 77-37.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر؛ گال، جویس. (1373). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی( جلد دوم) مترجمین: جمعی از نویسندگان زیر نظر احمدرضا نصر اصفهانی، چاپ هفتم، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) و دانشگاه شهید بهشتی.
لطیفی، میثم؛ سعدآبادی، حسن. (1393). "پژوهشی پدیدارشناسانه برای فهم مدیریت جهادی"، راهبرد فرهنگ، شماره 28، زمستان1393.
محمدی، امین. (1395). "شناسایی مولفه‌های موثر بر انگیزش کارکنان در شرکت‌های پروژه محور با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره". کنفرانس بین‌المللی نخبگان مدیریت، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.
مرادی پردنجانی، حجت‌الله. صادقی، ‌ستار(1393). "پدیدارشناسی؛ رویکردی فلسفی، تفسیری و روش‌شناختی به مطالعات کارآفرینی"، مطالعات روش‌شناسی دینی، سال اول، شماره دوم، پاییز   و زمستان، صص 72-62.
ﻣﺸﻬﺪی، ﻋﻠﯽ. رشیدی، مهناز(1394). "ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺤﺮﯾﻢﻫﺎی وﺿﻊﺷﺪه ﻋﻠﯿﻪ اﯾﺮان ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ، اﻧﺮژی و    اﻧﺘﻘﺎل ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮق ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻞ"، ﭘﮋوﻫﺶﺣﻘﻮقﻋﻤﻮﻣﯽ، ﺷﻤﺎره46، صص 123-103.
ملامحمدی، اعظم؛ خراسانی، اباصلت؛ فتحی واجارگاه، کورش؛ فراست‌خواه، مقصود. (1399). "تبیینی بر   پیش بایست‌های راهبردی استقرار نظام مدیریت کیفیت در دانشگاه‌ها: رویکردی کیفی"، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال یازدهم، شماره 42، صص 134-109.
Becker, M. C. and F. Zirpoli. “How to avoid innovation competence loss in R&D outsourcing.” California Management Review 59(2), (2017): pp.24-44.
Chiesa, Vittorio. R&d Strategy & Organisation: Managing Technical Change In Dynamic Contexts. Vol. 5. World Scientific, 2001.
Creswell, John W., and Dana L. Miller. "Determining validity in qualitative inquiry." Theory into practice 39, no. 3 (2000): 124-130.
Cetindamar, D.,Phaal,R.,Probert,D.,. Understanding technology management as adynamic capability:A framework for technology management activities. Technovation, v.35, (2009).pp.237-246
Ford, David. "Develop your technology strategy." Long range planning 21, no. 5 (1988): 85-95.
Lee, J. J., & Yoon, H.. A comparative study of technological learning and organizational capability development in complex products systems: Distinctive paths of three latecomers in military aircraft industry. Research policy, 44(7) (2015),pp. 1296-1313.
Naghizadeh, Mohammad, Manoochehr Manteghi, Marina Ranga, and Reza Naghizadeh. "Managing integration in complex product systems: The experience of the IR-150 aircraft design program." Technological forecasting and social change 122 (2017): 253-261.
Park, Sangmoon, and Zong-Tae Bae. "New venture strategies in a developing country: Identifying a typology and examining growth patterns through case studies." Journal of Business Venturing 19, no. 1 (2004): 81-105.
Roberts, Edward Baer, and Charles A. Berry. "Entering new businesses: selecting strategies for success." (1984).
Rossi, Federica. "The governance of university‐industry knowledge transfer." European Journal of Innovation Management (2010).
Tidd, Joe, and John R. Bessant. Managing innovation: integrating technological, market and organizational change. John Wiley & Sons, 2020.