تحلیل ظرفیت قانونی ایران برای پشتیبانی از یادگیری و فرارسی فناورانه: مطالعه‌ای تطبیقی با تجارب موفق بین‌المللی

صفدری رنجبر, مصطفی; علیزاده, پریسا; الیاسی, مهدی

doi:10.22034/jmi.2020.117987

تحلیل ظرفیت قانونی ایران برای پشتیبانی از یادگیری و فرارسی فناورانه: مطالعه‌ای تطبیقی با تجارب موفق بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار بخش مدیریت صنعت و فناوری، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

² استادیار گروه تأمین مالی و اقتصاد علم، فناوری و نوآوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.

³ دانشیار گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

10.22034/jmi.2020.117987

چکیده

سیاست‌های حمایتی دولت نقش چشمگیری در یادگیری و همپایی فناورانه در کشورهای در حال توسعه‌ بازی می کنند. طی دو دهه اخیر در ایران قوانینی به تصویب رسیده اند که توسعه فناوری و پر کردن شکاف فناورانه با کشورهای پیشرو را هدف گرفته اند. پژوهش حاضر با بکارگیری رویکرد کیفی و روش تحلیل اسنادی به مقایسه تطبیقی سیاست های موجود در قوانین مذکور و سیاست های موجود در تجارب موفق همپایی فناورانه در کشورهای در حال توسعه پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که: اول، تنوع سیاست ها در این قوانین تشابه زیادی با سیاست های موثر بر یادگیری و همپایی فناورانه در کشورهای در حال توسعه دارد؛ دوم، همچون تجارب سایر کشورهای در حال توسعه، در قوانین کشور سیاست های غیرمالی با فاصله چشمگیری از سیاست های مالی قرار دارند؛ سوم، مشابه تجربه کشورهای در حال توسعه، در ایران نیز کفه ترازو به سمت سیاست های طرف عرضه است و به سیاست های طرف تقاضا کمتر توجه شده است. علیرغم وجود قوانین و سیاست های متعدد و متنوع، عدم توفیق ایران در یادگیری و همپایی فناورانه را می توان به افقی و غیرتخصصی بودن ابزارهای سیاستی و همچنین چالش هایی که در مرحله اجرای سیاست ها ظهور پیدا می کنند، نسبت داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Legal Capacity for Supporting Technological Learning and Catch-up in Iran: A Comparative Study with Successful International Experiences

نویسندگان [English]

Mostafa Safdari Ranjbar ¹
Parisa Alizadeh ²
Mehdi Elyasi ³

¹ Assistant Professor, Department of Management and Accounting, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran.

² Assistant Professor, STI Financing and Economics, Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Government supportive policies play a significant role in technological learning and catching up in developing countries. In the last two decades, a number of laws have been passed in Iran that has targeted technology development and filling of the technological gap with leading countries. The present study employed a qualitative approach and documentary analysis method to compare the existing policies in the above-mentioned laws and policies in the successful experiences of technological catch-up in developing countries. Findings of the research indicate that: Firstly, the diversity of policies in these laws is similar to the policies that affect technological learning and catch-up in developing countries; secondly, as in the experiences of other developing countries, non-financial policies are far apart from financial policies; and thirdly, similar to the experience of developing countries, in Iran, the balance sheet is on the side of the supply side policies, and the demand side policies have been received less attention. Despite the presence of numerous and various laws and policies, Iran's failure in technological learning and catch-up can be attributed to the horizontal and non sector-specific nature of policy tools, as well as the challenges that emerge at the policy implementation stage.

کلیدواژه‌ها [English]

Technological Catch-up
Technological Learning
Policy instruments
Documentary Research
Islamic Consultative Assembly

مراجع

احمدوند، عماد؛ سلامی، سیدرضا؛ بامدادصوفی، جهانیار؛ طباطبائیان، سید حبیب ا... بررسی و تبیین الگوی سیاست‌های دولتی در فرارسی فناوری نانوپوشش‌ها در ایران. سیاستگذاری عمومی. دوره 4، شماره 1. (1397)

حمیدی مطلق، روح ا...؛ عیسایی، محمدتقی؛ یمین، محمد؛ بابایی، علی؛ کرمانشاه، علی. حرکت‌های جمعی و تغییرات نهاد و فناوری: بررسی شکل‌گیری بنگاه‌های علم‌محور در صنعت زیست‌داروی ایران. مدیریت نوآوری. سال پنجم، شماره 2. (1395)

سلطان زاده، جواد؛ الیاسی، مهدی؛ بامدادصوفی، جهانیار؛ کزازی، ابوالفضل.. اثر سیاست‌های تنظیمی بر توانمندی نوآوری بنگاه‌های تولید داروی ایران. مدیریت نوآوری. سال ششم، شماره دوم. (1396). صص 31-64.

سوزنچی کاشانی، ابراهیم؛ صفدری رنجبر، مصطفی.. نقش سیاست‌های فناوری و نوآوری در تسهیل و تسریع فرارسی فناورانه. سیاست علم و فناوری. سال 11، شماره 2. (1398)

صادقی فسایی، سهیلا؛ عرفان منش، ایمان. مبانی روش شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی (مورد مطالعه: تاثیرات مدرن شدن بر خانواده‌ها ایرانی). راهبرد فرهنگ، شماره 29. (1394)

صفدری رنجبر، مصطفی؛ رحمان سرشت، حسین؛ قاضی نوری، سید سروش؛ منطقی، منوچهر. تنوع و پویایی سیاست‌های دولت در مسیر شکل گیری و تکامل صنایع راهبردی: صنعت توربین‌های گازی در ایران. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی. دوره 9، شماره 31. (1398). صص 59-75.

علیزاده، پریسا؛ قاضی نوری، سپهر؛ امیری، مقصود؛ قاضی نوری، سروش. طراحی ترکیبی از سیاست‌های برای افزایش هزینه کرد بخش کسب و کار ایران در فعالیت‌های تحقیق و توسعه. فصلنامه علمی- پژوهشی بهبود مدیریت. سال 12، شماره 3، (1397). صص 1-25.

کمالی، یحیی. روش شناسی تحلیل مضمون و کاربرد آن در مطالعات سیاستگذاری عمومی. سیاستگذاری عمومی. دوره 4، شماره 2. (1397). صص 189-208

محسنی کیاسری، مصطفی؛ محمدی، مهدی؛ جعفرنژاد، احمد؛ مختارزاده، نیما؛ اسدی فرد، رضا. دسته‌بندی ابزارهای سیاست نوآوری تقاضا محور با استفاده از رویکرد فراترکیب. فصلنامه علمی- پژوهشی مدیریت نوآوری. سال 6، شماره 2. (1396). صص 109-138.

Abramovitz, Moses. "Catching up, forging ahead, and falling behind." Journal of Economic history (1986): 385-406.

Bell, Martin, and Keith Pavitt. "Technological accumulation and industrial growth: contrasts between developed and developing countries." Industrial and corporate change 2, no. 2 (1993): 157-210.

Bell, Martin, and Paulo N. Figueiredo. "Building innovative capabilities in latecomer emerging market firms: some key issues." Innovative firms in emerging market countries (2012): 24-109.

Borrás, Susana, and Charles Edquist. "The choice of innovation policy instruments." Technological forecasting and social change 80, no. 8 (2013): 1513-1522.

Braun, Virginia, and Victoria Clarke. "Using thematic analysis in psychology." Qualitative research in psychology 3, no. 2 (2006): 77-101.

Caniëls, Marjolein, Effie Kesidou, and Henny Romijn. "The software sector in Uruguay: a sectoral systems of innovation perspective." In Sectoral systems of innovation and production in developing countries: actors, structure and evolution, pp. 131-155. Edward Elgar Publishing, 2009.

Choung, Jae-Yong, and Hye-Ran Hwang. "Developing the complex system in Korea: the case study of TDX and CDMA telecom system." International Journal of Technological Learning, Innovation and Development 1, no. 2 (2007): 204-225.

Edler, Jakob, and Luke Georghiou. "Public procurement and innovation—Resurrecting the demand side." Research policy 36, no. 7 (2007): 949-963.

Edler, Jakob, and Jan Fagerberg. "Innovation policy: what, why, and how." Oxford Review of Economic Policy 33, no. 1 (2017): 2-23.

Fagerberg, Jan, and Manuel Mira Godinho. "Innovation and catching-up." Georgia Institute of Technology, 2004.

Ghazinoory, Sepehr, Maghsoud Amiri, Soroush Ghazinoori, and Parisa Alizadeh. "Designing innovation policy mix: a multi-objective decision-making approach." Economics of Innovation and New Technology 28, no. 4 (2019): 365-385.

Gerschenkron, Alexander. "Economic Backwardness in Historical Perspective (1962)." The Political Economy Reader: Markets as Institutions (1962): 211-228.

Iizuka, Michiko. "Low tech industry: A new path for development? The case of the salmon farming industry in Chile." Sectoral Systems of Innovation and Production in Developing Countries. Actors, Structure and Evolution. Cheltenham, Northampton, Edward Elgar (2009): 232-258.

Iyer, Chidambaran G. "Impact of entrepreneur on the sectoral system of innovation: Case study of the Indian crude oil refining industry." Technological Forecasting and Social Change 102 (2016): 102-111.

Kim, Linsu. "Imitation to Innovation: The Dynamics of Korea's Technological Learning. Boston: Harvard Bus." (1997).

Kim, Jun-Youn, Tae-Young Park, and Keun Lee. "Catch-up by Indigenous Firms in the Software Industry and the Role of the Government in China: A Sectoral System of Innovation (SSI) Perspective." Eurasian Business Review 3, no. 1 (2013): 100-120.

Lee, Keun. "Making a Technological Catch‐up: Barriers and opportunities." Asian Journal of Technology Innovation 13, no. 2 (2005): 97-131.

Lee, Keun, and Chaisung Lim. "Technological regimes, catching-up and leapfrogging: findings from the Korean industries." Research policy 30, no. 3 (2001): 459-483.

Malerba, Franco, and Sunil Mani. "Sectoral systems of innovation and production in developing countries: an introduction." Sectoral systems of innovation and production in developing countries: Actors, structure and evolution (2009): 3-24.

Lee, Joosung J., and Hyungseok Yoon. "A comparative study of technological learning and organizational capability development in complex products systems: Distinctive paths of three latecomers in military aircraft industry." Research Policy 44, no. 7 (2015): 1296-1313.

Lee, Keun. Schumpeterian analysis of economic catch-up: Knowledge, path-creation, and the middle-income trap. Cambridge University Press, 2013.

Lee, Keun, and Franco Malerba. "Catch-up cycles and changes in industrial leadership: Windows of opportunity and responses of firms and countries in the evolution of sectoral systems." Research Policy 46, no. 2 (2017): 338-351.

Lin, Yeo, and Rajah Rasiah. "Human capital flows in Taiwan’s technological catch up in integrated circuit manufacturing." Journal of Contemporary Asia 44, no. 1 (2014): 64-83.

Majidpour, Mehdi. "Technological catch-up in complex product systems." Journal of Engineering and Technology Management 41 (2016): 92-105.

Malerba, Franco, and Richard Nelson. "Learning and catching up in different sectoral systems: evidence from six industries." Industrial and corporate change 20, no. 6 (2011): 1645-1675.

Mani, Sunil. "Leadership in the automobile industry: the case of India’s Tata Motors." In The Rise to Market Leadership. Edward Elgar Publishing, 2017.

Mani, Sunil. "Market leadership in India’s pharmaceutical industry: The case of CIPLA Limited." In The Rise to Market Leadership. Edward Elgar Publishing, 2017.

Mathews, John A. "Dragon multinationals: New players in 21 st century globalization." Asia Pacific journal of management 23, no. 1 (2006): 5-27.

Montero, Juan-Pablo. "Permits, standards, and technology innovation." Journal of Environmental Economics and management 44, no. 1 (2002): 23-44.

Nelson, Richard. "The challenge of building an effective innovation system for catch-up." Oxford Development Studies 32, no. 3 (2004): 365-374.

Nelson, Richard, Roberto Mazzoleni, John Cantwell, C. Juma, N. von Tunzelmann, S. Metcalfe, C. Henry, B. A. Lundvall, A. Goto, and H. Odagiri. "A Program of Study of the Processes Involved in Technological and Economic Catch Up." Unpublished paper, Catchup Network (2005).

Odagiri, Hiroyuki, Akira Goto, Atsushi Sunami, and Richard R. Nelson, eds. Intellectual property rights, development, and catch up: An international comparative study. Oxford University Press, 2010.

Pack, Howard, and Kamal Saggi. "Inflows of foreign technology and indigenous technological development." Review of development economics 1, no. 1 (1997): 81-98.

Park, Tae-Young, and Jun-Youn Kim. "The capabilities required for being successful in complex product systems: case study of Korean e-government." Asian Journal of Technology Innovation 22, no. 2 (2014): 268-285.

Rothwell, Roy, and Walter Zegveld. "Government regulations and innovation—industrial Innovation and Public Policy." Industrial innovation and public policy (1981): 116-147.

Ranjbar, Mostafa Safdari, Tae-Young Park, Soroush Ghazinoori, and Manochehr Manteghi. "Multi-level drivers of catching up in complex product systems: an Iranian gas turbine producer." Journal of Science and Technology Policy Management (2019).

Ranjbar, Mostafa Safdari, and Mahdi Elyasi. "Science Diplomacy in Iran: Strategies and Policy Alternatives in the Making." SCIENCE DIPLOMACY (2019): 9.

Xi, Liang, Lin Lei, and Wu Guisheng. "Evolution of the Chinese automobile industry from a sectoral system of innovation perspective." Industry and Innovation 16, no. 4-5 (2009): 463-478.

Wong, Poh-Kam. "National innovation systems for rapid technological catch-up: an analytical framework and a comparative analysis of Korea, Taiwan and Singapore." In DRUID Summer Conference, pp. 9-12. 1999.