1
دانشجوی دکتری،مهندسی صنایع دانشگاه علم و صنعت ایران
2
دانشیار دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران
چکیده
صنایع دفاعی، بهعنوان مجموعهای از سازمانهای پروژهمحور با پروژههای تحقیقاتی و توسعه صنعتی پیچیده و با سطح فنآوری بالا، بهمنظور مقابله با تغییر و تحولات محیط و نیاز بهرهبردار و دستیابی به اهداف استراتژیک همواره نیاز به استفاده از ابزارها و متدهای جدید برای کاهش هزینهها، بهبود کیفیت و زمان به منظور مدیریت بهتر، موثر و کارامد پروژههای خود دارد. موفقیت پروژههای تحقیقاتی و توسعه صنعتی دفاعی، وابستگی زیادی به برخورداری از زنجیرههای تامین قوی و پایدار داشته و رقابت بین سازمانهای پروژهمحور دفاعی، به رقابت بین زنجیرههای تامین آنها تبدیل شده است. هدف اصلی این مقاله، شناسائی عوامل موثر در نحوه مدیریت زنجیره تامین در فازهای مختلف پروژههای تحقیقاتی و توسعه صنعتی دفاعی و ارئه مدل بومی و یکپارچه در کل چرخه حیات می‌باشد. بدین منظور، ابتدا با بررسی ادبیات موضوع و مدلهای رایج و مصاحبه با 10 نفر از صاحبنظران و متخصصان صنایع دفاعی، عوامل تاثیرگذار در 5 دسته وجوه توازن، راهبرد زنجیره، مهندسی همزمان سه بعدی، سطوح تصمیمگیری و عوامل محیطی و فراسازمانی در کل چرخه حیات پروژه شناسائی و دستهبندی شدند. در ادامه برای اعتبار سنجی ابزار جمعآوری اطلاعات پرسش نامه در بین 80 نفر از مدیران و کارشناسان مرتبط توزیع و آزمون کولموگروف-اسمیرنف، بهمنظور بررسی نرمال بودن نتایج، آزمون بینومال، برای بررسی تاثیر عوامل شناخته شده و در نهایت آزمون فریدمن برای اولویتبندی آنها مورد استفاده قرار گرفته است و در نهایت با توجه به معیارهای شناخته شده نهائی و موثر و براساس مصاحبه با متخصصان و کارشناسان مرتبط با موضوع، مدل بومی و مفهومی در این زمینه طراحی شد. اعتبار سنجی ابزار تحقیق و مدل استخراج شده از طریق نظر سنجی و مصاحبه با پانل خبرگان به روش اعتبار محتوائی و عاملی انجام شد. بر اساس نتایج این تحقیق، زنجیره تامین در کلیه فازهای چرخه حیات پروژه بایست بصورت تخصصی در نظر گرفته شده و در هر مقطع با راهبرد مشخص اعمال و برای آن برنامه ریزی نمود تا پروژه با موفقیت به مرحله خاتمه یافتگی برسد. بکارگیری مدل این تحقیق کمک شایانی به موفقیت پروژه های تحقیقاتی و توسعه صنعتی نموده و می‌تواند بطور عمومی در سازمانهای پروژه محور و در صنایع با فنآورهای پیشرفته پروژه محور و به عنوان یک راهنما، بهمنظور اجرای مدیریت زنجیره تامین پروژه در سراسر چرخه حیات، بهکار رود.
)