تحلیل ناهمزمانی های توسعه فناوری با رویکردی گفتمانی در حوزه بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه علم و جامعه، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری سیاستگذاری علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران.

چکیده

فشار مطالبات اجتماعی ودست­یابی به منافع کوتاه‌مدت بهره­برداری از ذخایر نفتی با توسعه درون‌زای فن­آوری در حوزه بالادستی صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران دچار نوعی ناهم‌زمانی است.در مقاله حاضر این ناهم‌زمانی به‌عنوان یک امر راهبردی – گفتمانی و از طریق بررسی اسناد و مصاحبه با افراد مرتبط و با ترکیبی از دو روش تحلیل مضمون و تحلیل گفتمان بررسی شده است.اهمیت درآمدهای نفتی و تامین سوخت مصرفی مردم گفتمان بهره‌برداری را به گفتمان غالب در صنعت نفت تبدیل کرده است. در مقابل این گفتمان، سه گفتمان توسعه فن­آوری شامل: گفتمان ساخت داخل،گفتمان پژوهش وگفتمان توسعه بهره‌ور میادین نفتی قرار می‌گیرند. منازعه بین گفتمان ساخت داخل با گفتمان بهره‌برداری بر سر ناهم‌زمانی در رقابت‌پذیری محصولات داخلی نسبت به کالاهای خارجی در سه حوزه قیمت ، کیفیت و سرعت است. منازعه گفتمان پژوهش با گفتمان بهره‌برداری در ناهم‌زمانی نتایج پژوهش با مساله­های روز صنعت نفت و ریسک به‌کارگیری نتایج پژوهش‌هاست. اصلی‌ترین منازعه، گفتمان توسعه بهره‌ور میادین نفتی در ناهم‌زمانی فرآیند دست­یابی به  فن­آوری با فرآیند اجرای طرح‌های توسعه است. با توجه به غلبه گفتمان بهره‌برداری این ناهم‌زمانی‌ها باید از طریق برقراری تعادل‌های راهبردی با تقویت گفتمان توسعه فن­آوری مدیریت شود تا در یک افق بلندمدت هم برخورداری عادلانه از منافع اقتصادی ذخایر بین نسلی نفتی حاصل شود و هم فرصت توسعه درون‌زای فن­آوری برای کشور فراهم شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Asynchronous Technological Development with a Discoursive Approach in the upstream field of the Iranian oil industry

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amin GhaneiRad 1
  • Hamid Reza Fartokzadeh 2
  • Mohammad Reza Azaraein 3
1 Professor, Department of Science and Society, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Faculty of Management and Industrial Engineering, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran.
3 PhD candidate of Science and Technology Policy, Department of Science and Research Policy, National Research Institute for Science Policy, Tehran, Iran.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار