بررسی موانع تأمین مالی پروژه های EPCF در ایران: با نگاهی به تحولات قراردادهای EPCF کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت پروژه و ساخت ،دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و ساخت، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری مدیریت ساخت، دانشگاه نیوکاسل، نیو ساوت ولز، استرالیا.

چکیده

با توجه به تغییرات اخیر در روش های تحویل پروژه، امروزه پیمانکاران عمومی می توانند در قالب مدل EPCF نقش عمده ای نه تنهادر مدیریت عملیات مهندسی، تدارکات و ساخت بلکه در تأمین مالی پروژه ها ایفا نمایند. این مدل نوین تحویل پروژه مزایایی در خصوص مشارکت فعال بخش خصوصی در فرایند تأمین پروژه به همراه دارد. با این وجود، اجرای این مدل تحویل برای پیمانکاران عمومی که بایستی در اجرای یک ابرپروژه نگرش جامعی به امور عملیاتی و مالی داشته باشند، چالش برانگیز خواهد بود. بخش خصوصی بایستی در تأمین بودجه پروژه های کلان مشارکت داشته باشد و در این راستا از حمایت مناسب دولت نیز برخوردار گردد. اگرچه مطالعات متعددی برای شناسایی جنبه های مهم پروژه های EPCF انجام شده است، نیاز به تحقیقات بیشتری در خصوص چالش های تامین مالی ابرپروژه ها وجود دارد. از این رو، این مطالعه سعی در شناسایی و اولویت بندی چالش های تأمین مالی طرح های بزرگ EPCF از دیدگاه صاحبنظران این موضوع دارد. چالش های اساسی از طریق مصاحبه با کارشناسان مدیریت پروژه مشخص گردید. پس از تحلیل موضوعی و استخراج نتایج با استفاده از روش نظریه داده بنیاد، روش TOPSIS گروهی برای اعتبارسنجی یافته ها و اولویت بندی چالش ها به کار گرفته شد. این مطالعه به درک بهتر چالش های مرتبط با تأمین مالی پروژه های EPCF کمک نموده و خطوط راهنمایی را به مجریان پروژه و محققان ارائه می نماید تا راه حل های دائمی برای چالش ها ارائه دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the Barriers of Financing EPCF Projects in Iran: an overview of developments in EPCF contracts

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hamed Imam Jomeh Zadeh 1
  • Saeed Akrami 2
  • Mahmoud Ershadi 3
1 PhD in Construction and Project Management, Faculty of Arts, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 MSc in Construction and Project Management, Faculty of Arts, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 PhD candidate, School of Architecture and Built Environment, University of Newcastle, NSW, Australia.
چکیده [English]

Regarding a significant shift in the project delivery methods, principal contractors of megaprojects may be responsible not only for engineering, procurement, and construction but also for financing the projects through different methods. This model of project delivery brings benefits in terms of the active participation of the private sector in the project financing process. However, the implementation of this delivery model would be quite challenging for principal contractors that need to consider both operational and financial matters in the delivery of a megaproject. The private sector should be involved in financing large-scale projects but, in the meantime, proper support of the government is needed. Although several studies have been conducted to explore aspects of EPCF projects, further research is needed to uncover problems associated with the financing of these projects. Hence, this study attempts to identify and prioritize the challenges of financing EPCF megaprojects. The main challenges were identified from the perspective of project management experts. After consolidating outcomes using the grounded theory approach, a group TOPSIS method was adopted to validate the findings and prioritize the challenges. This study contributes to a better understanding of the challenges associate with financing EPCF projects and encourages both practitioners and researchers to elaborate on permanent solutions to such problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • EPCF
  • Megaprojects
  • Project Finance
  • Grounded Theory
  • TOPSIS
احمدی، مریم. معدن و نفت دو بال اقتصاد کشور/ مهندس محمود دودانگه؛ عضو هیات عامل و معاونت اقتصادی و سرمایه­گذاری صندوق توسعه ملی کشور. ماهنامه توسعه معادن، 29 (شهریور)، (1391)، 18.
استراس، آنسلم. کوربین، جولیت. ام. اصول روش تحقیق کیفی، نظریه مبنایی، رویه­ها و شیوه­ها. ترجمه بیوک محمدی. انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1387.
اشکوه, حسین. بررسی رویکردهای مناسب تأمین مالی پروژه­های نیروگاهی در شرکت­های IPP، موردکاوی پروژه­های نیروگاهی مپنا. تهران: دانشگاه تربیت مدرس، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ی مدیریت پروژه و ساخت. 1388.
اشکوه. حسین، صبحیه. محمد. حسین، زرگرپور. حمید، زرآبادی پور. سعید. بررسی چالش­های تأمین مالی پروژه­های نیروگاهی در مشارکت دولتی- خصوصی، دومین کنفرانس بین­المللی توسعه نظام تامین مالی در ایران، تهران، 1388.
اکرمی، سعید، بررسی سیستم طرح و ساخت و تأمین مالی و کاربرد آن در صنعت نفت کشور، تهران، دانشگاه تربیت مدرس، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت پروژه و ساخت، 1392.
امام جمعه زاده، محمد. حامد. مدیریت استراتژیک پروژه، تهران: دانشگاه تهران،1390.
امین زاده، الهام. عبدی، صادق. بررسی انواع ساز وکارهای تأمین مالی پروژه­های صنعت انرژیبا تأکید بر مشکلات ساختاری قراردادهای EPCF، ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز، 109، (1392)، 8-16.
ایزدستا, محمد، بررسی قرارداد های EPC/EPCF با نگرشی بر نحوه تأمین کالا در شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب، دومین همایش ملی پژوهش های کاربردی در علوم مدیریت و حسابداری، تهران، دانشگاه جامع علمی کاربردی، 1393.
بهادری، شیرکو. آسیب شناسی قراردادهای EPC و EPCF در صنعت نفت ایران، ماهنامه علمی اکتشاف و تولید نفت و گاز، 165. (1398). ص 9.
پور میرزا، حمید. رضا. سجادی، سید خلیل. طهماسب نژاد، مجید. نگاه مفهومی به جذابیت رقابتی در صنعت بانکداری با استفاده از روش گراندد تئوری، دوماهنامه مدیریت، 187، (1395)، 1044.
سید مرتضی حسینی، راحله. بررسی قراردادهای مهندسی، اجرا و ساخت با شرط تأمین مالی EPCF )) در نظام نوین قراردادهای صنعت نفت، مطالعات حقوق انرژی، 1(2)، (1394). ص 237 – 256.
خورشیدی، رضا. مشکل توسعه نیافتگی ما کجاست؟ سرمایه مادی یا انسانی: کندوکاو جامعه شناختی در مفهوم سرمایه انسانی، فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، 78 (زمستان)، (1397)، ص 8.
یوسفی کشکا، مصطفی، بررسی روشهای تأمین مالی پروژه­های زیربنایی در شرایط تحریم و جذب سرمایه، سومین همایش ملی ارتقای توان داخلی با رویکرد رفع موانع تولید در شرایط تحریم، تهران، مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه صنعتی شریف، 1390.
رنجبرکی، علی. برنامه پنجم توسعه پیشتازی صنایع در فناوری­های نوین است، ماهنامه خودرو گستر، 83 (مهر)، (1387). ص 56.
دانایی فرد، حسن. الوانی، سید مهدی، آذر، عادل. روش­شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. انتشارات صفار. چاپ دوم. 1392.
دلخواه، جلیل. مشبکی، اصغر. دانایی فرد، حسن. خداداد حسینی، حمید. ارزیابی کارآیی بانک­های دولتی در مقایسه با بانک­های خصوصی در ایران. چشم انداز مدیریت بازرگانی، 6 (39)، (1390). ص 93-115.
شبانی, محمد. بازارهای مالی و پولی بین المللی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت). 1386.
فاموری. سروش، بمانیان. محمد. رضا، فخری، محمد. جواد. ارزیابی روشهای تأمین مالی پروژه­هایصنعت آب با رویکرد مشارکت دولتی خصوصی، اولین کنفرانس بین المللی و سومین کنفرانس ملی سد و نیروگاههای برق آبی، تهران، ایران. 1390.
فرزانگان بیدگلی, حسین. بررسی نقش پیمانکاران عمومی در بهینه­سازی تأمین منابع مالی پروژه­های نفتی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس. 1386.
عباسی, ابراهیم. مصطفوی، ایمان. بررسی روش‌های تأمین مالی پروژه‌ها در بخش بالادستی صنعت نفت ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، 10(35)، (1386). ص 103-130.
غنیمی فرد، حجت اله. ریسک سرمایه­گذاران و تأمین­کنندگان مالی در صنایع نفت و گاز. فصلنامه شعله، 1(2)، (1387). ص12.
هدایتی, زهره. مشارکت عمومی- خصوصی برای تأمین مالی پروژه­ها. ماهنامه انرژی خاورمیانه، 4(مرداد)، (1394).ص 32.
 
Benoit, Philippe. Project finance at the World Bank: an overview of policies and instruments. The World Bank, 1996.
Finnerty, John D. Project financing: Asset-based financial engineering. Vol. 386. John Wiley & Sons, 2007.
Gatti, Stefano. Project finance in theory and practice: designing, structuring, and financing private and public projects. Academic Press, 2012.
Kayser, Dirk. "Recent research in project finance–a commented bibliography ." Procedia Computer Science. 736-729: (2013)17.
Kaen, Fred. R. Corporate Finance: Concepts and Policies. Blackwell,1995.
Nevitt, Peter. K., & Fabozzi, Frank. J. Project Financing, 7th ed. Euromoney Books, 2000.